درد زانو یکی از شایعترین شکایتهای بیماران در مراجعه به پزشکان می باشد. با توجه به افزایش امید به زندگی و مسن شدن جمعیت در جهان، تعداد بیماران مبتلا به زانو درد و آرتروز زانو نیز در حال افزایش می باشد.
برخی عادات و روشهای زندگی باعث بروز بیشتر درد زانو می گردد، مانند نشستن بر روی زمین، استفاده از دستشویی ایرانی، وجود پله های فراوان در منازل و محل کار و نیز سبک زندگی شهر نشینی که سبب کاهش فعالیت های بدنی و ورزش شده و سبب ضعیف شدن عضلات اطراف زانو می گردد.
در افرادی که فعالیتهای بدنی سنگین و یا ورزشهای سنگین انجام می دهند نیز گاها شاهد درد زانو می باشیم. مخصوصا کسانی که کار را به روش غلطی انجام می دهند که باعث فشار زیاد به زانوها می گردد و یا ورزشکارانی که نکات ایمنی را رعایت نمی کنند (مانند عدم گرم کردن بدن قبل از ورزش و یا افزایش سریع شدت ورزش).
آناتومی یا ساختار زانو:
زانو از استخوانهای ران و دو استخوان ساق و استخوان کشکک تشکیل می گردد. غضروف اصلی، بین استخوان ران و ساق قرار دارد، که از بین رفتن آنرا آرتروز زانو و خراشیدگی سطحی آنرا کندرومالاسی یا نرمی غضروف می گویند.
بافت نرم دیگری درون مفصل زانو وجود دارد که به آن مینیسک گفته می شود. مینیسک در ورزشکاران و یا کسانی که دچار کشیدگی ناگهانی زانو می شوند، مستعد آسیب می باشد.
علل درد زانو:
1. کندرومالاسی یا زانو درد جوانان:
یکی از شایعترین علل درد زانو می باشد. ایجاد ساییدگی در زیر کشکک سبب این مشکل می گردد. این بیماری در خانمهای 15 تا 45 ساله بسیار شایع می باشد.
2. آرتروز زانو:
آرتروز شایعترین علت درد زانو مخصوصا در افراد مسن می باشد. درمانهای غیر جراحی آرتروز زانو پایه اصلی درمان می باشد. ولی گاها در موارد پیشرفته آرتروز، نیاز به مداخلات جراحی می باشد.
3. پارگی مینیسک:
پارگی مینیسک در دو گروه سنی شایع می باشد. یکی در سنین 15 تا 30 سال، که اغلب به دلیل آسیب های ورزشی ناشی از چرخش بدن روی زانو هنگام خم شدن زانو اتفاق می افتد. و طیف سنی دوم افراد بالای 50 سال می باشند که اکثرا بدون ضربه واضح یا علت مشخص ایجاد می گردد. و ناشی از صدمات کوچک متوالی می باشد. درمان های توانبخشی و گاها جراحی آرتروسکوپی از گزینه های درمان آسیب های مینیسک زانو می باشند.
4- پارگی رباط ها:
در زانو چهار رباط اصلی داریم. دو رباط متقاطع داخل زانو که بنام رباطهای صلیبی قدامی یا همان ACL و رباط صلیبی خلفی یا همان PCL نیز نامیده می شوند. و دو رباط هم در کناره های زانو که تحت عنوان رباطهای جانبی داخلی و خارجی شناخته می شوند.
این رباطها در کل مسئول ثبات و استحکام زانو هستند.
شایعترین رباطی که معمولا آسیب می بیند، رباط صلیبی قدامی می باشد. که می تواند در حد کشیدگی رباط، پارگی نسبی و یا پارگی کامل آن باشد. و بسته به شدت مشکل، درمان آن می تواند بصورت غیر جراحی و روشهای مختلف توانبخشی زانو باشد و یا نیاز به جراحی و آرتروسکوپی داشته باشد.
5- سایر علل درد زانو:
از قبیل روماتیسم مفصلی، بورس پنجه غازی، جابجایی کشکک و …
درمان درد زانو:
درمان درد زانو به سه روش کلی تقسیم می شود:
1- درمان زانو درد با روشهای توانبخشی مانند لیزر پر توان، ورزشهای طبی، اصلاح سبک زندگی، طب سوزنی و فیزیوتراپی.
2- درمان زانو درد با کمک دارو درمانی و روشهای تزریق مفصلی مانند تزریق ژل به زانو، ارتوکین درمانی زانو و ازن درمانی زانو.
در کلینیک درد دکتر رضامندی درمانهای غیر جراحی درد زانو مانند لیزر پرتوان (با استفاده از به روزترین دستگاههای لیزر، ساخت کمپانی معتبر ASA ایتالیا)، تجویز ورزشهای تخصصی، درمانهای دارویی و در صورت نیاز تزریقات مفصلی مختلف توسط پزشک متخصص انجام می گیرد.
3- درمان درد زانو با کمک روشهای جراحی مانند آرتروسکوپی و جراحی تعویض مفصل.
برای درمان زانو درد به چه پزشکی باید مراجعه کنیم؟
در بین رشته های مختلف پزشکی، متخصصان طب فیزیکی و توانبخشی و نیز طب ورزش روی درمانهای غیر جراحی درد زانو کار می کنند، و متخصصین ارتوپد عمدتا در درمان جراحی زانو فعالیت دارند.
